Elektronik Dalış Paneli Projesi

Sanayi dalgıçlarının yapmış oldukları çalışmalarda kullandıkları dalış kontrol panelleri, yüzeyden beslemeli dalışlar için dalgıçların yaşamsal destek sistemidir.

Elektronik Dalış Paneli Projesi

Dalış paneli nedir?

Sanayi dalgıçlarının yapmış olduğu işlerin sportif dalıcıların kullanmış oldukları SCUBA sistemi ile yapılması mümkün değildir. Sanayi dalgıçlarının yapmış oldukları çalışmalarda kullandıkları dalış kontrol panelleri, yüzeyden beslemeli dalışlar için dalgıçların yaşamsal destek sistemidir.

Bütün yüzeyden beslemeli dalış sistemlerinde ana ve yardımcı hava ikmal sistemleri bulunmalıdır. Ana ikmal sistemi belirlenen dalış malzemesinin hava akış ve basınç ihtiyacını sağlamalıdır. Ana ikmal sistemi belirlenen dalgıçların tüm dalış hava tüketimi hızını karşılayacak şekilde olmalıdır. Ayrıca yedek hava kaynakları bulunmalıdır. Yardımcı hava ikmalinin miktarı, malzemeyi kullanan tüm dalgıçları, ana hava ikmalinde olası bir arıza halinde tüm dalış profili süresince besleyebilecek kapasitede olmalıdır. (Örneğin; dekompresyon zorunluluğunun en çok olduğu, planlanmış dalış derinliğinin dip zamanının tamamlanmasından hemen önce). Ana ve yardımcı hava ikmali yüksek basınç hava şişelerinden ya da kompresörlerden tedarik edilebilir. Bunun yanında kullanılan seyyar dalış kontrol panelleri iskeleden ya da değişik destek platformlarından kullanılabilmektedir. Solunum gazı orta basınçta dizelle çalışan kompresörden dalgıçlara ana hava olarak 10-15 lt/dk ile gelir; yardımcı hava beslemesi ise gaz bankından gelir.

Kontrol paneli, volume tank, orta basınç hava kompresörü (opsiyonel) ve her biri yüksek basınç kompozit şişe içeren sıkıştırılmış hava bankından meydana gelir. Her bir şişe 200 bara sıkıştırılmış gaz içerir. Orta ağırlıkta bir iş temposu için iki dalgıç ve bir stand-by’a, 100 m’ye kadar yeterli gaz sağlayabilir. Ülkemizde ve dünyada kullanılan dalış kontrol panelleri dalgıçların derinliğini nümo adı verilen analog sisteme sahip geyçlerle tespit etmektedir.

Geyce takılan hortum diğer hortumlarla (hava-haberleşme-can halatı) beraber dalgıca iştiraklenmekte ve deniz suyunun yapmış olduğu basınca göre derinliği belirlemektedir. Numo hortumu sadece boş bir boru olup, su basıncı arttıkça içindeki basıcı yukarıdaki panele iletmektedir. Paneldeki basınç ölçerler, nümonun içindeki sıkışmış hava basıncını ölçmektedir. Dalgıcın derinliğinin doğru ölçülebilmesi için nümo hortumuna düzenli olarak hava gönderilmeli, içinde su sütunu oluşması önlenmelidir.

Dalış paneli neden önemlidir?

Tüm dalış operasyonun sorumluğu başından sonuna kadar dalış amirindedir ve dalış amiri görevleri ciddi bir zaman kaybına neden olmaktadır. Dalış amirinin zamanının önemli bir kısmı form doldurmakla ve bunları tasnif etmekle geçmektedir. Bu süreçleri yönetecek bir yazılıma ihtiyaç vardır. Öte yandan dalışla ilgili bilgiler de sadece maksimum derinliğin analog bir göstergeden okunması, bu göstergeye sürekli hava gönderme zorunluluğu, iniş ve çıkış bilgilerinin bir kronometre ile takibi, derinlik zaman bilgilerinin elle kaydının tutulması, dalış prosedürleri ile ilgili manuel doldurulan formlar, dalış sırasında yapılan konuşmaların daha sonradan incelenmek üzere kaydı gibi ayrık ve dağınık kayıt işlemlerinin elle yapılması da önemli bir zaman ve emek kaybına neden olmaktadır. Bazı durumlarda kayıtçı adı altında sadece bu ayrık ve dağınık bilgileri derleyip yazacak bir eleman kullanılmaktadır. Oysaki bu fonksiyonların yazılım ile yönetilmesi mümkündür.

Tüm bu etkenler göz önünde bulundurulduğunda elektronik bir dalış panelinin kullanılmasının sağlayacağı avantajlar çok fazladır.

Bu AR_GE projesi TUBITAK TEYDEB tarafından 7081059 proje numarasıyla ile destelenmiştir. Proje 2008 yılında başlamış ve 18 ay sürmüştür.   

Proje sonunda ortaya çıkan ürünler şunlardır:

Hava Kontrol Paneli MK IV

Hava Kontrol Paneli MK III

Hava Kontrol Paneli MK VII